استاد عبدالستار بلوچ ــ غلامرسول دینارزهی ءِ زبان ءَ

استاد عبدالستار بلوچ ــ غلامرسول دینارزهی ءِ زبان ءَ
ردءُ بند دیوک : علی بخش دشتیاری .

استاد عبدالستار بلوچ خاندانی اسل ءُ نسب ءِ هساب ءَ ایرانی بلوچستان ، بمپور ءِ دمگ ، شهردراج ءِ مردمے بوتگ . کہ آهانی پت ءُ پیریں هما وهداں آتکگ ءُ کراچی ءَ لیاری ءِ علاقہ گل محمد لائن ءَ بنندجاهی بوتگ انت. استاد ستارءَ موسیقی ءِ هیل ءُ زانتکاری علمی صورتءَ چہ مئے آریپیں استاد فتح محمد نسکنتی ءِ پت هدامرزی استاد نظر محمدءِ گورءَ دربرتگ. وت ءُ شفی محمد ءَ هور. بهر هال اگں چش بچارۓ من ءُ استاد ستار ، جمیل مگسی ، آغا فیض، عبداله کُٹی نامینے بوتگ. ءُ دگہ لهتے کہ آهانی نام انی من ءَ یاد نہ انت ما درست یکیں مکتب ئیگ ایں . بہ قول اردو والایاں ما یکیں گرانہ ءِ مردم ایں ۔ پیش چہ ایشی کہ استاد ستار موسیقی ءِ پڑءَ بئیت .

وهدءَ مئے لیاری ءُ پوره ئیں کراچی ءَ قوالیانی سلسلہ هلگایت. هرجا سیرءُ آروساں بگر داں اے دگہ مراگشاں قوالیانی ریچ لگ اتگ ات. بلوچ راج ءُ بلوچی علاقہ اں هم قوالی اشکنگ ءُ گوشدارگ بیگایت. چش کہ عبدالرحمن کانچ قوال ، کلّن قوال، عظیم راگی، چهوٹے صالح محمد قوال ءُ همے پیم دگہ چیزے ، اشاں پوره ئیں لیاری پہ سرزرتگ ات. اے وهدءَ ایوکا یک ءُ دو پرهست اتاں لشکرک ءُ داود و نامینے کہ اشاں بلوچی گیدی سئوت گشتگ ات ءُ بس . اشاں باچکو کلاسیکل ءُ پهلوانی دراجیں شعراں جتا. ماڈرن بلوچی جتگ ات برے برے سیری مراگاهاں برتگ ات انتش بلے گیشتر کیچ مکران ءِ مردماں گوش داشتگ انت بلے اے بیچارگاں بلوچ قوم ءِ مزاج ءُ تب ءِ تها خاصیں جاهے گپت نہ کت. همے دورءِ تها استاد ستار بلوچی دنیا ءَ زاهر بیت وت هدامرزی شفیع بلوچ. استاد ستار ءَ پورو چو بگش بلوچی موزیک ءِ دنیا ءَ زرمبشت ءُ انقلابے آورت. وهدءِ تب ءِ هساب ءَ بلوچی ماڈرن کت. ءُ اولی رندءَ آئی ءَ وتی ءُ شفیع ءِ توار ءَ یک تینک ے (نوارے) رکاٹ کت ءُ شنگ کت کہ تینک ءِ‌تها آئی ءَ احمد جگر ءِ پربستگیں اۓ شئر(دل کنتیں پریاد،، کاینت منءَ یاد) سک مشهور بوت ءُ پورئیں لیاری ءِ تها آشوبے آورتی ءُ مزنیں اثرے دوری دات. تینک ءِ دومی نیمگا شفی ءِ توارءَ اے سئوت لگ ات( منی دل بارگ ءَ برتگ) کہ استاد ستار ءِ برات ءِ بستگیں سئوتے ات کہ استاد ءَ وت ترز داتگ ات. بهرحال اشاں مردمانی تها بلوچی گوشدارگ ءِ یک شوق ءُ ذوقے پیدا کت. چونائی ءَ ایشی ءَ هم یاتگیری ءِ جهت ءَ بگشاں کہ بلوچی گانا ءِ اولی رکاٹ کنگ ءِ بنگیج سلیمان فقیر نامے مردے ءَ چہ بوتگ ات. بلے وهدیکہ آئی ءِ آواز ءُ سئوتاں بلوچی ءَ جاه کت نہ کت. بزاں مردماں باز پسند نہ بیت بلے وهدیکہ آئی ءَ رند ، استادستارشان اے کارکت گڑا درستیں لیاری داں بلوچستان ءَ بگر اے سئوت بے کساس هل ات ءُ نامدار بوت انت. استاد ستار ءَ بلوچان ءَ اے احساس ءُ یقین دیائینت کہ بلوچی گانا هم ماڈرن کنگ بیت. اے دورءَ ناکو فیض محمد هم هست ات بلے آئی ءَ گیشتر کلاسیکل بزاں پهلوانی دراجیں شئر گوں دمبورگ ءُ سرودءَ جتگ ات. وهدیکہ سئوتانی تب ءُ میل گیشتر بوت ءُ گوشداروک ودان بوت انت گڑا ناکو فیضوک ءَ هم همے نیمگا لیٹ کت. منی هیال ءَ استاد ستارءَ ما بلوچی ءِ جدید موسیقی (ماڈرن موسیقی) ءِ سپاه سالار گوْشت کنیں . آئی ءَ بلوچی زبان ءُ قوم ءِ یک دردے دل ءَ بوتگ. آئی ءَ بلوچیت ءِ سرءَ باز پربستگ. منیں غلامرسول و آئی ءِ منتّاں سرباراں ، چیا راستے کہ من موسیقی ءِ بنگیجی هیل چہ استاد فتح محمد نسکنتی ءَ گپتگ، بلے بلوچی ءِ توکا منی ءُ استاد ءِ وتی برات کستریں رشید کہ منی هم مکتبی بوتگ ، آروک ءُ راه پرینوک ءُ سکین دیوک همائی بوتگ ، مرچی استاد ستار ءِ راهشونی ءُ سکین ءُ دلبڈیانی برکت انت کہ من بلوچی گوشاں ، ءُ وتی سرءَ اعتمادے داراں . استاد ستار اے گپ منءَ هچبر نہ شمشیت کہ گوشتی غلامرسول « حب ندی پار» بزاں بلوچ ءُ بلوچستان ءِ ترانگ ءَ بہ کپ ات. بلّ ات اے اردو ، مُردواں . اے وهدءَ من ءُ‌ رشید ، مکیش ، رفیع، سائیگل ءِ‌گوشداروک ءُ نقل کنوک ءُ رندءَ‌ کپوک اتیں ، ما وت هم اردو ءِ تها ملوڈی بنائینتگ ات. گیشتر غالب ءِ‌ شعرانی سرءَ‌ ما وتی ترز اڈکتگ ات. بلے من زندگاں چہ استاد ستارءِ اے مهربانی ءَ‌پراموش نباں . کہ آئی ءَ مارا چرا رنگراهاں کشّ ات ءُ بلوچی ءِ مادنیں راه ءَ رهادگ کت. بزاں مئے آیگ ءِ‌سنگ بنیاد همائی ءَ‌ ایرکت. استاد عبدالستار بلوچ ءِ اڈکتگیں ملوڈی چوکہ « دل کنتیں پریاد ــ هبر درشت دپ ءَ چہ دوست ــ من سدبرءَ گشتگ اے دل ءَ ــ اَۓ دل بگو منی دردانگ ءَ ـــ جمبراں بستگ مروچی گرندگرّان انت » منءَ سک دوست بوتگ انت. کہ من ءَ یاد انت ، آئی ءِ همے « جمبراں بستگ مروچی گرندگران انت» داتگیں ترزءَ رند گوں احمدجگر ءِ شائری ءَ من هم گوں همے زرکنکی زهیروک یا بقول هندیاں همے راگ ءَ گوں احمدجگرءِ شائری ءَ وتی یک ملوڈی ءِ‌ اڈ کت. «بیا بیا کہ ترارا من اَۓ جان دل ءَ داراں » بنائینت ءُ استاد ستارءَ اشکنائینت آئی ءَ منی باز دلبڈی کت چراشاں رند من هم بلوچی ءَ ترز جوڑ کنگ ءِ کوشش ءُ بندات کت. آئی ءَ مئے دلبڈی ءَ برے برے محفلاں یا دگہ جاهی ءَ منی اڈکتگیں ترز هم جت اتنت داں مارا وتی سرءَ بهروسہ ءُ اعتماد ے بہ بیت کہ واقعی ما شر ترز جوڑ کنیں کہ مئے ترزاں استادءِ ڈولیں مردمے گشیت. ما زانیں آئی ءَ مئے دیمروی ءُ خود اعتمادی ءِ باندات ءَ اے کار کتگ. اگں نہ ما کجا ءُ استاد ستار کجا؟ اگں استادستارءَ مارا اینچو وت باوری مہ داتیں ، شاید مرچی ما اے رنگ ءَ میدان ءَ میاتکینیں ءُ احساس کمتری ءِ شکاربوتگ اتیں مارا اے بابت ءَ جسارت ءُ همت همائی ءَ داتگ ات. ما ابید دگہ هرچ بلوچ گوشنده ایی را سرءُ سوج ءُ همراه داری ءُ همکاریی کت. من ءَ اے شرپ هم حاصل انت کہ من گوں استادستارءَ بازیں سیری ءُ دگہ مراگاهاں هوربیتگ ءُ گانا جتگ. لیاری ویلفیرسنٹر ءَ کہ مئے ءُ استاد ءِ کلب بوتگ ما یکجاه بوتگیں ءُ مدام چہ استادءَ استفاده کتگ. ملوڈی ءُ ترز بنائینتگ آئی ءَ وت هم ما هم استاد ستاربلوچی موسیقی ءَ صاحب سبک ( خاصیں رهبند) بوتگ. آئی ءَ هنچو کہ ترز اڈ کتگ همے پیم آئی ءَ وتی ءُ دگرانی ترزانی زیمل ءُ موسیقی هم وت اڈ کتگ انت. بلوچی ءِ تها کم ترزنگار هست انت یا بوتگ کہ ترزانی هوری ءَ موسیقی هم دات بکن انت. بلے استاد هما اولی زانتکاربوتگ کہ آئی ءَ اے پڑءَ‌ هم مزنیں هنرءُ زانوگری یے داشتگ. هنچوکہ اردو یا هندی ءِ تها استاد نوشاد، ایس ڈی برمن، آنل پسواس، پنکج ملک.... صاحب سبک ءُ موسیقارانت. هنچو استاد ستار بلوچی ءِ تها همے مقام ءُ درجه ءِ زانتکارءُ موسیقارے شمار بیت. البت ایشی ءَ بگشاں کہ بلوچی ءِ جدید موسیقی ءِ تها دو کس صاحب سبک بوتگ انت.یکے استاد ستار دومی غلام محمد عابد مرحوم. دگہ باقی درست کورءُ پچور ءُ آلوڑ بالوڑیں ترزنگار ءُ براۓ نام موسیقار بوتگ انت یا هست انت. ترزنگاری ءِ پڑءَ چو هدامرزی شفی بلوچ ، آغا فیض شریں ترزنگار بوتگ انت. بلے موسیقی ءَ صاحب ءِ‌ فن یا سبک گوشگ نہ بنت. استاداخلاقی صورت ءَ باز دلوشیں مردمے بوتگ. جوکرءُ مسکرا بازے ات. مدام مردمی کندیت ات. یک دورے ما هور دریا ءَ ماهیگیری ءَ شت اتیں خاص کن چهٹی یانی روچ ءَ ما شت ات چیردان کت ات. گوں جی آرملا ءُ ظفرعلی ظفر ءُ استاد ءِ‌ همراهی ءَ آکسبہ ءَ شتگ اتیں . یک زمانگے ءَ ما ریڈیو پاکستان کراچی ءَ هور گانا ۓ ریکاٹ ءَ هم شتگیں . بنگیج ءَ استاد ستار ءَ احمدجگر ءِ شئرگوشتگ اتاں . رندءَ من کہ جی آر ملا گوں آئی ءَ پجاروک کنائینت گوڑءَ آ چہ جی آر ءِ شائری ءَ باز متاثر بوت ءُ رندءَ گیشتر ملاءِ شئری گوشت انت . نوکیں ملوڈی ءُ ترزی ملاءَ دات اتنت ءُ ملاءَ آئی ءِ ترزانی تب ءِ متابک ءَ شئر پربست. چوکہ ملا ءِ اے شئر ءُ استاد ءِ ترز سک نامداربوت انت « کدی بیت دانکہ بگنداں من هما روچاں بهارانی ـ یا ـ شپاریں مهپراں رندیت » ءُ دگہ بازینے .... بهرحال گڈسرءَ همے بگشاں کہ استاد ستار باز سنجیده ایں ، زانتکاریں ءُ کوم پرستیں ءُ مردم داریں شخصے بوتگ . من آئی ءِ باره ءَ هرچے بگشاں کم انت ...... ـ

موسیقی بلوچستان