دینی عالم ءُ آیانی اگده پہ بلوچی زبان ءَ

دینی عالم ءُ آیانی اگده پہ بلوچی زبان ءَ

عبدالوهاب ایران نژاد
باوچی زبان ءِ دیمروی ءَ دینی عالم ءُ پیشونکاں یک مزنیں کِردے هست بلوچی زبان ءُ ادب یک دَورے « ملائی» گوْشگ بیت اِے دَورءَ کہ رند چہ بلوچی کلاسیکل دَورءِ شاعری انت مزنیں شاعر دینی عالم ءُ زانتکار بیتگ انت الّم ءَ اِے دَور ءِ دینی عالماں دین ءِ زبان بزاں عربی پہ جوانی زانتگ ءُ پہ آزبانءَ هم هنچو بلوچی ءَ دزرس اِش بیتگ کہ لچّہ ءُ رَم بہ نبیس اَنت.

بلے آیاں اِے کار نہ کتگ ءُ پہ شهدءُ شکّلیں بلوچی زبانءَ شعراِش گوْشتگ آیاں وتی اے اگده زانتگ کہ اسلامءُ مذهبءَ پہ وتی زبانءَ بلوچ قوم ءَ سربکن انت ءُ اے واجهاں ابید چہ عربی ءَ اے دگہ کشی ءُ گوری همساهگیں زبان اش زانتگ انت پدا هم ما گندیں کہ مئے دینی زانتکاراں زانتگ کہ پیش چہ هرکس آیانی وتی قوم حقدارتر انت. ءُ آیاں پہ وت ءَ یک دینی ءُ قومی اُگدهے زانتگ کہ اول ءَ دینءَ پہ وتی قوم گوں آیانی وتی زبان ءَ سربکن انت.قول عرباں (الدارثم جار) بلوچاں هم چوں وش گوْشتگ کہ ( اول خویش رندءَ دربیش) یک دگہ زانتکاری ے کہ پیشی عالماں بیتگ آ ایش بیتگ کہ دین اسلام ءَ درْاهیں انسانانی زبان ءُ دود ءُ ربیدگ من اتگ انت اگں پاکیں دین ءِ زبان عربی انت ایشی بزانت اے نہ انت کہ عربی زبانان شرترءُ گهتر انت هنچو کہ عرب ءِ قوم هم چہ اے دگہ قوم ءُ راجاں گهتر نہ انت پاکیں پروردگار ماں وتی پاکیں کتاب ءَ باز جاگہ گوشتگ کہ انسان گوں وڑوڑیں زبان ءُ گالواراں جوڑ کت وَ اے زبان ءُ تهرپہ تهر یکدگرءَ جاه آرگ ءِ نشان اَنت نے کہ یک قومے ایشانی وسیلہ ءَ آدگرءِ سرءَ ٹهل ءُ ناز بکنت هنچو گوْشنت کہ اگن دُرّیں پیغمبر عربستان ءِ سرزمین ءِ مردُمے مہ بیتیں وَ زبان ۓ عربی الم ءَ قرآن ءِ زبان هم عربی نہ بیتگ ات فلسفہ ءُ کلام ءِ علم ءِ زانتکار گوش انت دینءِ زبان (عرض ) انت وَ چہ دین ( زات) ءَ جتا انت بزاں زبان یک وسیلہ ے یا عرضے کہ دین ءِ کلوه ءَ بزاں زات ءَ پہ بنی آدم ءَ سرکنت . بزاں اگن مهتر موسی(ع) عربے بوتیں آئی دینی کتاب پہ عربی زبانءَ دیم دئیگ بوت نے پہ عبری ءَ یک دگہ جوانتریں چیزے وش انت کہ ما گِندیں هرقومے دینی زانتکاراں اسلام ءِ دینی کتاب چہ قرآن شریف ءَ بگر دانکہ اے دگہ کتاب پہ وتی زبان ءَ ترینتگ انت فارسی زبان چہ اے دگہ زباناں اے کار کتگ اسلام تاریخ ءِ دومی وسِمی سدی ءَ چہ رند قرآن شریف ءُ حدیث ءُ تفسیر پہ فارسی زبان ءَ ترینگ بیت انت.طبری ، امام غزالی ، خواعبدالہ انصاری ءُ دگہ سداں سفرءُ محدث ، عارف ءُ شاعر دین چہ عربی زبان ءَ پہ وتی قومءِ زبانءَ ترینتگ ءُ پہ آیاں سرکرتگ انت ءُ بلوچی زبان ءِ پیشی دینی عالم ءُ زانتکاراں هم اے اگده پہ جوانی ماراتگ ءُ دینی سوج ءُ سر پنت ءُ نصیت پہ بلوچی زبانءَ پہ وتی قوم ءَ سر کرتگ ملائی دَور ءِ شاعر چو ملا قاسم ، ملا فاضل، ملابوهیر، ملارگام واشی، ءُ ملا نورمحمد بمپشتی ءَ پہ بلوچی چونیں شاعری کرتگ ءُ یاکہ همے قرن ءِ هدامرزی مولوی خیرمحمد ندوی کہ بلوچی زبانءِ بابا ءِ نام ءَ مشهورانت پہ بلوچی زبان ءَ چونیں هزمت کتگ همے پیم هدامرزی علامہ مولوی عبداللّہ روانبد ءَ ءُ هدامرزی قاضی عبدالصمد سربازی ءَ بلوچی زبان ءِ هزمت پہ وت پهرءُ شانے زانتگ بَلے مروچاں ما گِندیں کہ مئے دینی عالم ءُ زانتکار وتی قومی زبان ءَ چہ بیگانگ انت کوشست اش همیش انت کہ گوں بلوچاں پہ درآمدیں زباناں گپ بجن انت ءُ یا اگاں بلوچی زبان ءَ کن انت هنچیں بلوچی ے کہ بلوچی گوْشگ نہ بیت اے واجهاں اے گپ ءَ پہ جوانی ءَ زان انت کہ قوم دوستی ءُ قوم ءِ زبان ءَ گپ جنگ چہ شریعتءُ دینءِ رهبندءَ در نہ انت هنچو کہ حدیث ءَ آتکگ (حب الوطن من الایمان) باوریں پیغمبرءَ سوگہ کرتگ کہ هرقومے میان ءَ روایت گوں هما قوم ءِ زبان ءَ بجن ات ءُ یک دگہ هسابے اے واجهاں یک دگہ مردیں کارے هم کنگ انت آ ایش انت کہ گیشتر بلوچ ابید چہ وتی زبان ءَ دگہ زبان ءَ سر پد نہ بنت گڑا آیانی حق ءُ اگبال کہ دین ءَ پہ دگہ زبانے سرپد نہ بنت همے واجهانی گردن انت مروچی مئے دینی عالم ءُ زانتکاراں کہ همے بلوچیں مردمانی مالی کمک ءُ مدت ءَ دینی هزمت کن انت باید انت اے قوم ءُ زبانءُ دودءُ ربیدگءِ احترام ءُ هیالداری ءَ بکن انت. هنچو کہ اے دگہ قومانی عالم کن انت کردیں عالم کردی گپ جن انت ءُ پهٹان ءُ سندی ءُ هندی ءُ پنجاپی و.... وتی زبانءَ گپ جن انت ما زانیں اے واجهاں کہ ماں وتی مسیتانی منبرءَ دگہ زبان کارمرز کن انت آیانی دلیل چی انت هدا مہ کنت اے واجہ احساس کمتری کن انت کہ اے هم جوانیں گپے نہ انت کہ پرچے بلوچی زبان ءُ قوم زبان ءُ دودءُ ربیدگ چہ اے دگہ قوماں کمتر نہ انت ءُ اگاں لهتے پڑاں پشت کپتگ باید انت گوں دینی جوش ءُ جذبهاں اے قوم ءَ دیم ءَ بہ بریں ءُ یک دگہ گپے ایش انت کہ دگرانی وشیں ملک زبان مئے نہ انت قول ءِ هدامرزی مولوی عبداللّہ ( زبان بیگانگانی بے نیازانت ـ زبان ءَ دے وتیگ ءَ زیب ءُ براهے ، مہ نازیں ڈنیگءَ بلی کہ ماهے ـ مہ گلیں وتیگ ءَ بلی کہ سیاهے ) مروچی ما گندیں هما دینی ءُ عالم ءُ زانتکار کہ دگہ زباناں گپ جن انت آ زبانانی اهل زبان اے واجهاں کلاگ گرانت کہ اے مئے زبان ءَ نزان انت ءُ گاجیل کن انت اگاں اے واجهاں وتی بلوچی زبان ءَ وازءُ نصیحت بہ کتیں هچ کس ءَ اے شگان جت نہ کت انت امیت انت کہ مئے دینی عالم ءُ زانتکار اے وتی دینی ءُ قومی اگده (وظیفہ) ءَ مارانت ءُ بلوچی زبان ءَ گوں گیشتر دلگوش گور دئینت . هدامرزی مولوی محمد عمر بلوچ کہ بلوچی زبان ءِ مزنیں خطیبے بیتگ مروچی آئی نوار (کیسٹ) بلوچانی لوگ لوگ ءَ گوش دارگ بنت ءُ سرحدءُ مکران ءِ بلوچ هروهد هدامرزی ءِ وشیں بیان ءُ وازاں گوش دارانت آ مرحوم ءَ هم پہ دی ءُ هم پہ بلوچی زبان ءَ هزمت کتگ بلے اگاں آئی بلوچی جاگہ ءَ پہ عربی ، اردو ، فارسی واز بہ کرتیں مروچی مئے قوم ءِ درداش نہ وارتگ ات پمیشا مئے دینی عالم مروچی میاریگ انت کہ وتی قومی زبان ءَ چہ بے ترانگ انت