استاد شجریان در بزرگداشت راوی تاریخ قصهها و ترانههای بلوچستان
دریغا که در دنیای جدید میل به یکسانسازی و بیاعتنایی به فرهنگهای مختلف این سرزمین، تنوع چشمنوازش را در خطر قرار داده است و بیم آن میرود که رفته رفته یاد ما از این زیبایی بیمانند فرهنگی تهی شود.
نمیتوانم حسرت و اندوه خود را پنهان کنم که سرچشمهی غنی موسیقی ایرانی که همانا موسیقی مقامی و بومی اقوام مختلف است، بیش از پیش فراموش شود و از دسترس حافظه فرهنگی ما دور بماند.
استاد محمدرضا شجریان عصر روز چهارشنبه 25 مهرماه در برنامه علمی- پژوهشی هنر و فرهنگ اقوام ایرانی در مجموعهی آسمان و در نخستین همایش از مجموعه همایشهای فرهنگ و هنر اقوام ایران زمین با محور فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان و بزرگداشت "استاد ملا کمالخان هوت" سخن گفت .
محمدرضا شجریان استاد آواز ایران افزود: بلوچستان سرزمین رازها و حماسهها و یادگاریهای دور از دوران کهن است و کاش به فرزندانمان تنوع قومها آموخته میشد.
استاد شجریان پس از درود به هنرمندان استادان و شرکتکنندگان و ابراز تاسف از ناشناختهماندن فرهنگ و قوم بلوچ، در تمجید این قوم گفت: بلوچستان سرزمین رازها، حماسهها و یادگیریهای دور از دوران کهن است. سرزمینی که باور ایرانیان باستان یازدهمین سرزمینی است که اهورامزدا در زمین خلق کرده است.
قوم بلوچ از کهنترین و اصیلترین اقوام ایرانی است، قومی که موسیقی در آن موقعیتی سحرآمیز دارد و در نغمههای موسیقیاش یاد و خاطره اسطورهای این سرزمین طنینانداز است. چهرههای حماسی این سرزمین در شعر و موسیقی و طنین دلکش موسیقیدانان این سرزمین زندهاند.
استاد شجریان موسیقی را عمیقترین و زیباترین شکل بیان و روح تاریخی یک قوم خواند و تصریح کرد، موسیقی راز درونی روح یک ملت را آشکار میکند و از آن رو نقش بیبدیل در روح و روان تاریخی و جمعی یک قوم یا ملت دارد.
گمان من بر اینست که بدون دریچهای به موسیقی نمیتوان فرهنگ یک قوم را شناخت.
به باور استاد آواز ایران، پیوند عمیق و گستردهی فرهنگ بلوچ با موسیقی و از برجستگیهای مهم فرهنگ بلوچ به شمار میرود.
موسیقی بلوچ با همه جنبههای زندگی این قوم، از اسطورهها و باورهای دینی و عارفانه گرفته تا مسایل کوچک و ملموس زندگی روزمره،همراه است.
استاد شجریان سپس به انتقاد از به فراموشی سپردن فرهنگ و موسیقی اقوام مختلف ایران پرداخت و با بیان اینکه نمیتوان فرهنگ ایرانی را بدون شناخت فرهنگ اقوام آن شناخت، افزود: موسیقی ایرانزمین ترکیبی متنوع و غنی از نغمهها و آواییهایی است که در گوشه گوشهی این دیار ساخته و پرداخته شده و هر قوم و نژادی روح خود را در آن دمیده است.
به گمان استاد آواز ایران ،هیچگاه نباید ایران را تنها معاون فرهنگ این یا آن گروه در نظر گرفت چرا که آنچه این سرزمین را وسعت میبخشد، همان تنوع بینظیر و بیمانند آنست. استاد شجریان همچنین از دستگاههای فرهنگی و همچنین صدا و سیما انتقاد کرد و ابراز داشت: کاش در بین این دستگاههای مختلف که بودجههای بسیار در اختیار دارند، نهادی وجود داشت که حفظ این میراث معنوی را بهعهده میگرفت و این ذخایر ارجمند را گردآوری میکرد؛ کاش در بین همهی برنامههایی که صدا و سیما پخش میکند، بخشی نیز به فرهنگ اقوام و گروهها اختصاص مییافت تا از این طریق فرزندان ما با فرهنگ متنوع سرزمین خود آشنا شوند؛ کاش در کتابهای درسی فرزندان ما تنوع این فرهنگها آموخته میشد.
استاد شجریان در پایان با تقدیراز برگزاری چنین مراسمی از نهادهای فرهنگی که توان مالی دارند، خواست با سرمایهگذاری بر آثار اقوام و انتشار آنها فرصت آشنایی ما با این فرهنگها را فراهم کنند.
"استاد ملا کمالخان هوت"
ملا کمال خان هوت در حوزه موسیقی و ادبیات بلوچستان جایگاه رهبرانه ای دارد . او امانت دار گنجینه موسیقی و ادبیات شفاهی بلوچ است . کمال خان هوت مرداد ماه 1320 در روستای "لایران " از توابع دشتیاری در خانواده ای کشاورز به دنیا آمد .دوران کودکی در روستا و آزادانه در دل طبیعت به مکاشفه محیط و بازی گذشت . او در نو جوانی متوجه علاقه و گرایش خود به موسیقی و شعر شد . شعرها و ملودی ها را به خاطر می سپرد و می خواند .
کمال خان با آنکه مدرسه نرفت ولی خواندن می داند و همین طور می نویسد .برخی از اشعار خودش و دیگران را در دفترهایش نوشته است .خط وحافظه خوبی دارد و از محبوبیت فراوانی در بلوچستان برخوردار است به گونه ای که برخی موسیقی دوستان خود را مرید کمال خان می دانند .
منبع : ایسنا